Een oudere kalfskoe werd aangeboden aan de kliniek met een eenzijdig verdikte onderkaak. De zwelling is langzaam ontstaan, de koe is in de loop der tijd minder gaan eten met als gevolg een melkproductiedaling en conditieverlies.
Twee infectieuze oorzaken die op de differentiaal diagnose zouden kunnen staan, zijn Actinomycose en Actinobacillose. Actinomycose, ook wel “lumpy jaw” genoemd, wordt veroorzaakt door de bacterie Actinomyces bovis en deze tast het bot van de kaak aan. Actinobacillose, ook wel “wooden tongue” genoemd, wordt veroorzaakt door de bacterie Actinobacillus lignieresii, deze kiem tast de weke delen aan. Het verschil is vrij eenvoudig met echografie aan te tonen, hierbij is het gebruik van de rectaal probe het meest eenvoudig. Wanneer het bot van de kaak is aangetast, dan zal het echobeeld een zeer onregelmatig patroon van de onderkaak laten zien. Wanneer de kaak niet is aangetast, dan is de kaak te zien als een glad en echodens oppervlak. In dit geval was de onderkaak aangetast en kon de diagnose worden gesteld. Aantasting van het bot, voornamelijk het periost, is pijnlijk en adequate pijnstilling is op zijn plaats. Daarnaast is de behandeling van actinomycose in de kaak niet eenvoudig. Er is een geregistreerd Frans jodiumpreparaat (Iodure) met goedeop de markt dat via cascade ingezet dient te worden. Deze jodiumoplossing moet wekelijks worden toegediend tot de zwelling afneemt of in ieder geval niet meer toeneemt (het aangetaste bot neemt niet meer de oorspronkelijke vorm aan en er zal dus sprake zijn van blijvende schade aan het bot). Om dit te monitoren is de omvang van de kaak wekelijks gemeten. Na 5 behandelingen en 5 meetmomenten is geen verdere reductie van de zwelling bewerkstelligd en uiteindelijk is via pathologie aangetoond dat er geen actieve infectie meer aanwezig was.
Bron foto’s: Faculteit Diergeneeskunde, Utrecht.
