Anamnese
- 9 Jarige koe, 240 dagen in lactatie. Plotseling ’s morgens klachten:
- scheve kop
- bij op gang komen op zijde gevallen
- wankele gang
- heeft de dag ervoor minder krachtvoer gegeten (info via voercomputer)
- totaal geen melk meer en erg weinig eetlust. Niet in KV box geweest.
Algemene indruk
- slappe wankele gang en stand, wijd uitstaan met achterbenen
- komt traag in de benen en is traag in gedrag
- kop wordt rechts wat lager gehouden en de hals is tegenovergesteld gedraaid
(head tilt en torticollis) - strabismus / scheel (foto’s)
- mest en urine (labstick) is normaal
- pensvulling erg slecht evenals buikvulling. (toch langer aanwezig dan 1 dag?)
Algemeen onderzoek
- warme oren / extremiteiten / huid
- A 40 P 72 Temp 38.7 Slvl conjuctivae te egaal rood/roze (zoals bij sepsis soms)
- LNN g.b. 1 pensbew. / 2Min zwak
- geen afwijkende hart, long, pens, lebmaag, darm geluiden
- pijnproeven negegatief
- geen klotsen
- reflexen normaal. (Echter gevaar om bij onderzoek onder de koe te kruipen.)
- rectaal GB
- rondom Tpoll pos. RV sterk pos melk mogelijk erg geconcentreerd
Aanvullend bloedonderzoek
- Totaal eiwit te hoog(89), Albumine te hoog (46)
DDX
- Trauma centraal
- Tumor / abces
- Hypomagnesaemie
- Blauwtong (slijmvliezen)
- Listeria
- Botulisme
- Sepsis vanuit uier (Klebsiella)
- Zonnebrand
- Vergiftiging. Rattengif gestrooid.. hoewel alleen ’s nachts buiten..
- Zoutintoxicatie
- CCN
- Mycoplasma
- BSE
- ?
Behandeling (verantwoording)
- Drenchen (Pensvulling slecht, Liggend dier, Wankel/slap, Donkere sl.vl., Verwijderen septische producten)
- Corticosteroiden (Verminderen zwelling/oedeem, Algehele malaise)
- NSAID’s (Onvoldoende respons op Cortico’s, Koppijn?)
- Ampicilline / Gentamicine (Sepsis?)
- Glucose
- Ca/Mg
Beloop
In de loop van de erop volgende dagen eet en drinkt het dier beter, maar gaat steeds meer op de linker zijde steunen (foto). De koe valt ook (bijna) op links. De kop is naar rechts gedraaid en de torticollis verhevigt. Nystagmus van het linker oog horizontaal naar lateraal en van het rechter oog naar mediaal.
Concluderend zijn deze verschijnselen suggestief voor perifere vestibulaire ataxie: aantasting van de N. Vestibulocochlearis (kopzenuw VIII).
Bij eenzijdige aantasting van het perifere vestibulaire systeem zijn de verschijnselen zeer karakteristiek:
- Draaiing van het hoofd en de hals naar de aangetaste kant, waarbij het oor aan de aangetaste kant lager wordt gehouden
- De romp is naar de aangetaste kant gebogen. Er is hypertonie van de contralaterale extremiteiten
- Cirkelbewegingen naar de aangetaste kant
- Afwijkende oogstand in de vorm van vestibulaire strabismus: het ipsilaterale oog is meestal naar ventraal gedraaid, het contralaterale oog kan naar dorsaal gericht zijn
- Horizontale of rotatoire nystagmus
De N. Vestibulocochlearis (N. VIII) splitst zich op in de nervus vestibularis en de nervus cochlearis.
De n. vestibularis innerveert de delen van het binnenoor die informatie over evenwicht doorgeven. Deze zenuw verzorgt de vestibulo-oculaire reflex, die zorgt dat het hoofd stabiel blijft en dat de ogen bewegende voorwerpen kunnen volgen. De n. cochlearis geeft informatie uit de cochlea, waardoor geluid kan worden waargenomen.
Schade aan de N. Vestibularis
- Kan zorgen voor een duizelig gevoel, of het gevoel heeft dat het dier ronddraait
- Het functioneren van de n. vestibularis kan worden getest door koud en warm water in de oren te laten lopen en te kijken naar de oogbewegingen in reactie op warmtestimulatie
- Schade aan N. VIII kan daarnaast leiden tot terugkerende en onvrijwillige oogbewegingen (nystagmus), voornamelijk wanneer het dier in een horizontaal vlak kijkt
- Schade aan de n. cochlearis leidt tot gedeeltelijke of totale doofheid in het getroffen oor.
Sectiebeelden
- Nier met een knobbel, waarschijnlijk een tumor
- Long met meerdere knobbels, mogelijk ook tumoren
- Hersenen met duidelijk een tumor
De klinische verschijnselen kunnen verklaard worden uit dit sectiebeeld. Nu nog de histologie afwachten voor een precieze diagnose. Heeft u een idee?
m.m.v. Steven van der Wier, Martina v Puurveen, Selinde de Vries, Fietje v Bochove, Erik Weerts, Leonie Vernooij en Dick Scholten.
